Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:26 • sest 21:28 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 21:24 • Sest 05:22 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 06:10 • Síðdegis: 18:30 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 00:11 • Síðdegis: 12:20 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Félagsvísindi Félagsvísindi almennt

Hvaða mánaðanöfn voru notuð samkvæmt gamla íslenska tímatalinu og yfir hvaða tímabil náðu þau?

Terry Gunnell og Eyja Margrét Brynjarsdóttir

Samkvæmt gömlum heimildum voru mánaðanöfn á Íslandi til forna eftirfarandi:

  1. gaukmánuður/sáðtíð u.þ.b. 12. apríl – 11. maí

  2. eggtíð/stekktíð u.þ.b. 12. maí – 11. júní

  3. sólmánuður/selmánuður u.þ.b. 12. júní – 11. júlí

  4. miðsumar/heyannir u.þ.b. 12. júlí – 11. ágúst

  5. tvímánuður/heyannir u.þ.b. 12. ágúst – 11. september

  6. kornskurðarmánuður/haustmánuður u.þ.b. 12. september – 11. október

  7. górmánuður u.þ.b. 12. október – 11. nóvember

  8. ýlir/frermánuður u.þ.b. 12. nóvember – 11. desember

  9. jólmánuður/mörsugur/hrútmánuður u.þ.b. 12. desember – 11. janúar

  10. þorri u.þ.b. 12. janúar – 11. febrúar

  11. góa u.þ.b. 12. febrúar – 11. mars

  12. einmánuður u.þ.b. 12. mars – 11. apríl

Nákvæm dagsetning er mismunandi eftir árum.

Síðar þróuðust þessi nöfn í það sem við heyrum nú oftast talað um sem hin gömlu mánaðanöfn. Þau eru þessi:

  1. þorri hefst föstudag í 13. viku vetrar (19. – 26. janúar)

  2. góa hefst sunnudag í 18. viku vetrar (18. – 25. febrúar)

  3. einmánuður hefst þriðjudag í 22. viku vetrar (20. – 26. mars)

  4. harpa hefst sumardaginn fyrsta, fimmtudag í 1. viku sumars (19. – 25. apríl)

  5. skerpla hefst laugardag í 5. viku sumars (19. – 25. maí)

  6. sólmánuður hefst mánudag í 9. viku sumars (18. – 24. júní)

  7. heyannir hefjast á sunnudegi 23. – 30. júlí

  8. tvímánuður hefst þriðjudag í 18. viku sumars (22. – 29. ágúst)

  9. haustmánuður hefst fimmtudag í 23. viku sumars (20. – 26. september)

  10. gormánuður hefst fyrsta vetrardag, laugardag í 1. viku vetrar (21. – 28. október)

  11. ýlir hefst mánudag í 5. viku vetrar (20. – 27. nóvember)

  12. mörsugur hefst miðvikudag í 9. viku vetrar (20. – 27. desember)

Heimildir:

Árni Björnsson, 1993. Saga daganna. Reykjavík: Mál og menning.

Almanak Háskóla Íslands fyrir árið 2000.

Vefsetur Almanaks Háskóla Íslands

Á þessari síðu um fingrarím á vefsetri Almanaks Háskóla Íslands má finna upplýsingar um aðferðir til að reikna út hvenær hver mánuður byrjar.

Höfundar

Terry Gunnell

Terry Gunnell

prófessor emeritus í þjóðfræði við HÍ

Eyja Margrét Brynjarsdóttir

Eyja Margrét Brynjarsdóttir

prófessor í heimspeki og hagnýtri siðfræði

Útgáfudagur

14.11.2000

Spyrjandi

Hrafn S. Melsteð

Efnisorð

Tilvísun

Terry Gunnell og Eyja Margrét Brynjarsdóttir. „Hvaða mánaðanöfn voru notuð samkvæmt gamla íslenska tímatalinu og yfir hvaða tímabil náðu þau?“ Vísindavefurinn, 14. nóvember 2000. Sótt 23. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=1132.

Terry Gunnell og Eyja Margrét Brynjarsdóttir. (2000, 14. nóvember). Hvaða mánaðanöfn voru notuð samkvæmt gamla íslenska tímatalinu og yfir hvaða tímabil náðu þau? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=1132

Terry Gunnell og Eyja Margrét Brynjarsdóttir. „Hvaða mánaðanöfn voru notuð samkvæmt gamla íslenska tímatalinu og yfir hvaða tímabil náðu þau?“ Vísindavefurinn. 14. nóv. 2000. Vefsíða. 23. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=1132>.

Chicago | APA | MLA

Tengd svör

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvaða mánaðanöfn voru notuð samkvæmt gamla íslenska tímatalinu og yfir hvaða tímabil náðu þau?
Samkvæmt gömlum heimildum voru mánaðanöfn á Íslandi til forna eftirfarandi:

  1. gaukmánuður/sáðtíð u.þ.b. 12. apríl – 11. maí

  2. eggtíð/stekktíð u.þ.b. 12. maí – 11. júní

  3. sólmánuður/selmánuður u.þ.b. 12. júní – 11. júlí

  4. miðsumar/heyannir u.þ.b. 12. júlí – 11. ágúst

  5. tvímánuður/heyannir u.þ.b. 12. ágúst – 11. september

  6. kornskurðarmánuður/haustmánuður u.þ.b. 12. september – 11. október

  7. górmánuður u.þ.b. 12. október – 11. nóvember

  8. ýlir/frermánuður u.þ.b. 12. nóvember – 11. desember

  9. jólmánuður/mörsugur/hrútmánuður u.þ.b. 12. desember – 11. janúar

  10. þorri u.þ.b. 12. janúar – 11. febrúar

  11. góa u.þ.b. 12. febrúar – 11. mars

  12. einmánuður u.þ.b. 12. mars – 11. apríl

Nákvæm dagsetning er mismunandi eftir árum.

Síðar þróuðust þessi nöfn í það sem við heyrum nú oftast talað um sem hin gömlu mánaðanöfn. Þau eru þessi:

  1. þorri hefst föstudag í 13. viku vetrar (19. – 26. janúar)

  2. góa hefst sunnudag í 18. viku vetrar (18. – 25. febrúar)

  3. einmánuður hefst þriðjudag í 22. viku vetrar (20. – 26. mars)

  4. harpa hefst sumardaginn fyrsta, fimmtudag í 1. viku sumars (19. – 25. apríl)

  5. skerpla hefst laugardag í 5. viku sumars (19. – 25. maí)

  6. sólmánuður hefst mánudag í 9. viku sumars (18. – 24. júní)

  7. heyannir hefjast á sunnudegi 23. – 30. júlí

  8. tvímánuður hefst þriðjudag í 18. viku sumars (22. – 29. ágúst)

  9. haustmánuður hefst fimmtudag í 23. viku sumars (20. – 26. september)

  10. gormánuður hefst fyrsta vetrardag, laugardag í 1. viku vetrar (21. – 28. október)

  11. ýlir hefst mánudag í 5. viku vetrar (20. – 27. nóvember)

  12. mörsugur hefst miðvikudag í 9. viku vetrar (20. – 27. desember)

Heimildir:

Árni Björnsson, 1993. Saga daganna. Reykjavík: Mál og menning.

Almanak Háskóla Íslands fyrir árið 2000.

Vefsetur Almanaks Háskóla Íslands

Á þessari síðu um fingrarím á vefsetri Almanaks Háskóla Íslands má finna upplýsingar um aðferðir til að reikna út hvenær hver mánuður byrjar....