Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:19 • sest 21:35 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 25:18 • Sest 04:56 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 07:07 • Síðdegis: 19:24 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 01:08 • Síðdegis: 13:14 í Reykjavík
Visit the English version

Flokkun:

Náttúruvísindi og verkfræði Veðurfræði

Hver er munurinn á hvirfilbyl og fellibyl?

Haraldur Ólafsson veðurfræðingur

Hvirfilbyljir eða skýstrókar (á ensku tornado) eru ógnarhvassar en smáar hringiður í neðsta hluta gufuhvolfsins, en fellibyljir (e. tropical hurricane, hurricane) eru víðáttumikil óveður sem ná frá yfirborði jarðar upp að veðrahvörfum. Algengt er hins vegar að skýstrókar myndist í fellibyljum.

Skýstrókar og fellibyljir eiga það sameiginlegt að myndast í óstöðugu lofti, en svo heitir þegar hlýtt loft er undir köldu lofti. Þá er einkar mikilvægt fyrir skýstróka að vindur aukist með hæð næst jörðu, en losun dulvarma gegnir á hinn bóginn aðalhlutverki í myndun og viðgangi fellibylja (með dulvarma er átt við varmann sem losnar þegar rakinn í loftinu þéttist).

Fellibyljir myndast yfir úthöfum og eru gjarnan 200-1000 km í þvermál, en skýstrókar geta bæði myndast yfir landi og sjó og eru þeir oft innan við hundrað metrar í þvermál. Samt sem áður verður ekki síður hvasst, og jafnvel hvassara í skýstrókum en fellibyljum. Fellibyljir lifa dögum saman, en skýstrókar stundum ekki nema í nokkrar mínútur og í mesta lagi örfáar klukkustundir.

Fellibyljir geta ekki myndast við Ísland, en leifar af fellibyljum berast stundum til landsins. Skýstrókar geta hins vegar myndast á Íslandi, en það er afar sjaldgæft.

Sagt er frá fellibyljum í öðrum svörum á Vísindavefnum sem má finna með leitarvél okkar, og í veðurorðalistum má finna þýðingar og skýringar á ýmsum enskum heitum sem stundum valda ruglingi.

Tengill í svarinu var lagaður 12.12.2019.

Höfundur

Haraldur Ólafsson veðurfræðingur

Haraldur Ólafsson veðurfræðingur

prófessor í veðurfræði við HÍ

Útgáfudagur

1.11.2000

Spyrjandi

Auður Örlygsdóttir, Sólveig Sveinsdóttir, Kristrún Gunnarsdóttir

Efnisorð

Tilvísun

Haraldur Ólafsson veðurfræðingur. „Hver er munurinn á hvirfilbyl og fellibyl?“ Vísindavefurinn, 1. nóvember 2000. Sótt 25. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=1062.

Haraldur Ólafsson veðurfræðingur. (2000, 1. nóvember). Hver er munurinn á hvirfilbyl og fellibyl? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=1062

Haraldur Ólafsson veðurfræðingur. „Hver er munurinn á hvirfilbyl og fellibyl?“ Vísindavefurinn. 1. nóv. 2000. Vefsíða. 25. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=1062>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hver er munurinn á hvirfilbyl og fellibyl?
Hvirfilbyljir eða skýstrókar (á ensku tornado) eru ógnarhvassar en smáar hringiður í neðsta hluta gufuhvolfsins, en fellibyljir (e. tropical hurricane, hurricane) eru víðáttumikil óveður sem ná frá yfirborði jarðar upp að veðrahvörfum. Algengt er hins vegar að skýstrókar myndist í fellibyljum.

Skýstrókar og fellibyljir eiga það sameiginlegt að myndast í óstöðugu lofti, en svo heitir þegar hlýtt loft er undir köldu lofti. Þá er einkar mikilvægt fyrir skýstróka að vindur aukist með hæð næst jörðu, en losun dulvarma gegnir á hinn bóginn aðalhlutverki í myndun og viðgangi fellibylja (með dulvarma er átt við varmann sem losnar þegar rakinn í loftinu þéttist).

Fellibyljir myndast yfir úthöfum og eru gjarnan 200-1000 km í þvermál, en skýstrókar geta bæði myndast yfir landi og sjó og eru þeir oft innan við hundrað metrar í þvermál. Samt sem áður verður ekki síður hvasst, og jafnvel hvassara í skýstrókum en fellibyljum. Fellibyljir lifa dögum saman, en skýstrókar stundum ekki nema í nokkrar mínútur og í mesta lagi örfáar klukkustundir.

Fellibyljir geta ekki myndast við Ísland, en leifar af fellibyljum berast stundum til landsins. Skýstrókar geta hins vegar myndast á Íslandi, en það er afar sjaldgæft.

Sagt er frá fellibyljum í öðrum svörum á Vísindavefnum sem má finna með leitarvél okkar, og í veðurorðalistum má finna þýðingar og skýringar á ýmsum enskum heitum sem stundum valda ruglingi.

Tengill í svarinu var lagaður 12.12.2019....