Sólin Sólin Rís 05:19 • sest 21:35 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 25:18 • Sest 04:56 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 07:07 • Síðdegis: 19:24 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 01:08 • Síðdegis: 13:14 í Reykjavík

Af hverju fær maður höfuðverk?

Magnús Jóhannsson

Höfuðverkur er sennilega algengasta sjúkdómseinkenni sem við þekkjum. Oftast er hann fylgifiskur sjúkdóma eða sótthita og er einungis örsjaldan merki um alvarlegan sjúkdóm í höfði. Höfuðverkur getur stafað frá ýmsum líffærahlutum, utan höfuðkúpu sem innan. Hann getur átt uppruna sinn í vöðvum og liðum á hálsi, kinnbeina- eða ennisholum, kjálkaliðum, tönnum, eyrum eða augum. Aukinn eða minnkaður þrýstingur í miðtaugakerfi getur einnig valdið höfuðverk. Æðar í heilanum eru viðkvæmar fyrir þrýstingi og togi og heilahimnurnar sem umlykja heilann eru mjög viðkvæmar fyrir togi og bólgu. Sjálfur heilavefurinn er hins vegar tilfinningalaus vegna þess að þar eru hvorki sársaukanemar né sársaukataugar. Heilablæðingum og heilahimnubólgu fylgir yfirleitt mikill höfuðverkur.

Höfuðverkur getur verið hvimleiður.

Ein algengasta tegund höfuðverkjar er spennuhöfuðverkur. Nafnið kemur til af því að verkurinn orsakast af vöðvaspennu í hálsi og hnakka. Þessi verkur kemur því fram á öðrum stað en hann er upprunninn og eru slíkir verkir stundum nefndir staðvilluverkir. Spennuhöfuðverkur er venjulega stöðugur, versnar eftir því sem líður á daginn, kemur daglega, truflar sjaldan svefn en lagast oft við slökun eins og til dæmis í sumarleyfi. Verkurinn er ýmist um allt höfuðið, í hnakka, í enni eða eins og band eða þrýstingur umhverfis höfuðið. Stundum fylgir þessu verkur og stífleiki í hnakka. Venjuleg verkjalyf gagna lítið sem ekkert. Oftast má fá verulega bót með hjálp sjúkraþjálfara, en spennuhöfuðverkur er stundum erfiður viðureignar.

Gagnvart öðrum tegundum höfuðverkjar duga höfuðverkjarpillur þokkalega eins og allir þekkja, en þær hafa mismunandi aukaverkanir. Fólki er ráðlagt að kynna sér þær og velja síðan þá tegund af pillum sem best henta hverjum og einum.

Mígreni er sérstök tegund höfuðverkja sem hrjáir allt að því 5% fólks. Nánar er fjallað um þann sjúkdóm í svari sama höfundar, hér.

Mynd:

Höfundur

Magnús Jóhannsson

prófessor emeritus í líflyfjafræði við HÍ

Útgáfudagur

30.6.2000

Spyrjandi

Stefán B. Heiðarsson

Tilvísun

Magnús Jóhannsson. „Af hverju fær maður höfuðverk?“ Vísindavefurinn, 30. júní 2000. Sótt 25. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=597.

Magnús Jóhannsson. (2000, 30. júní). Af hverju fær maður höfuðverk? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=597

Magnús Jóhannsson. „Af hverju fær maður höfuðverk?“ Vísindavefurinn. 30. jún. 2000. Vefsíða. 25. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=597>.

Chicago | APA | MLA

Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Af hverju fær maður höfuðverk?
Höfuðverkur er sennilega algengasta sjúkdómseinkenni sem við þekkjum. Oftast er hann fylgifiskur sjúkdóma eða sótthita og er einungis örsjaldan merki um alvarlegan sjúkdóm í höfði. Höfuðverkur getur stafað frá ýmsum líffærahlutum, utan höfuðkúpu sem innan. Hann getur átt uppruna sinn í vöðvum og liðum á hálsi, kinnbeina- eða ennisholum, kjálkaliðum, tönnum, eyrum eða augum. Aukinn eða minnkaður þrýstingur í miðtaugakerfi getur einnig valdið höfuðverk. Æðar í heilanum eru viðkvæmar fyrir þrýstingi og togi og heilahimnurnar sem umlykja heilann eru mjög viðkvæmar fyrir togi og bólgu. Sjálfur heilavefurinn er hins vegar tilfinningalaus vegna þess að þar eru hvorki sársaukanemar né sársaukataugar. Heilablæðingum og heilahimnubólgu fylgir yfirleitt mikill höfuðverkur.

Höfuðverkur getur verið hvimleiður.

Ein algengasta tegund höfuðverkjar er spennuhöfuðverkur. Nafnið kemur til af því að verkurinn orsakast af vöðvaspennu í hálsi og hnakka. Þessi verkur kemur því fram á öðrum stað en hann er upprunninn og eru slíkir verkir stundum nefndir staðvilluverkir. Spennuhöfuðverkur er venjulega stöðugur, versnar eftir því sem líður á daginn, kemur daglega, truflar sjaldan svefn en lagast oft við slökun eins og til dæmis í sumarleyfi. Verkurinn er ýmist um allt höfuðið, í hnakka, í enni eða eins og band eða þrýstingur umhverfis höfuðið. Stundum fylgir þessu verkur og stífleiki í hnakka. Venjuleg verkjalyf gagna lítið sem ekkert. Oftast má fá verulega bót með hjálp sjúkraþjálfara, en spennuhöfuðverkur er stundum erfiður viðureignar.

Gagnvart öðrum tegundum höfuðverkjar duga höfuðverkjarpillur þokkalega eins og allir þekkja, en þær hafa mismunandi aukaverkanir. Fólki er ráðlagt að kynna sér þær og velja síðan þá tegund af pillum sem best henta hverjum og einum.

Mígreni er sérstök tegund höfuðverkja sem hrjáir allt að því 5% fólks. Nánar er fjallað um þann sjúkdóm í svari sama höfundar, hér.

Mynd:...