Hvenær er rökfærsla sönn?

Nafn þitt

Netfang þitt

Netfang móttakanda

Ruslpóstvörn =

Svar

Hvenær er rökfærsla sönn?
Sagt er að rökfærsla sé sönn þegar hvort tveggja á við að hún er gild og að allar forsendur hennar eru sannar.

Rökfærsla er gild þegar niðurstöðu hennar leiðir af forsendunum.

Dæmi:

1. Allir hundar eru spendýr.
2. Snati er hundur.

Niðurstaða: Snati er spendýr.

Annað dæmi:

1. Allir hundar hafa vængi.
2. Snati er hundur.

Niðurstaða: Snati hefur vængi.

Báðar rökfærslurnar hér að ofan eru gildar. Niðurstöðuna leiðir af forsendunum og ekkert er við form þeirra að athuga. Seinni rökfærslan er hins vegar ekki sönn þar sem fyrri forsenda hennar er ósönn. Hún uppfyllir sem sagt bara fyrra skilyrðið fyrir sannri rökfærslu.

Dæmi um rökfærslu sem uppfyllir seinna skilyrðið en ekki hið fyrra gæti verið svona:

1. Allir hundar eru spendýr.
2. Snælda er köttur.

Niðurstaða: Snælda er spendýr.

Hér eru báðar forsendurnar sannar en niðurstaðan, þótt sönn sé, er hins vegar ekki réttilega leidd af forsendunum og rökfærslan er því ógild. Í raun gæti þarna alveg eins staðið:

1. Allir hundar eru spendýr.
2. Snælda er köttur.

Niðurstaða: Jónas er fimm ára.

Það hvort rökfærsla er gild snýst eingöngu um form hennar, það er hvernig setningarnar og mismunandi hlutar þeirra raðast saman óháð því til hvers er vísað í því sem staðhæft er. Merking orðanna skiptir ekki máli. Ef rökfærsla er sönn segir það bæði til um að rökformið sé rétt og um merkingu þess sem staðhæft er....