Senda inn spurningu
Sólin Sólin Rís 05:19 • sest 21:35 í Reykjavík
Tunglið Tunglið Rís 25:18 • Sest 04:56 í Reykjavík
Flóð Flóð Árdegis: 07:07 • Síðdegis: 19:24 í Reykjavík
Fjaran Fjara Árdegis: 01:08 • Síðdegis: 13:14 í Reykjavík
Visit the English version
Árnastofnun - mynd í *Árnarstofnun

Flokkun:

Hugvísindi örnefni
Hugvísindi Málvísindi: íslensk

Hvað þýðir orðið Grindill og hvaðan kemur það?

Svavar Sigmundsson

Grindill er bær í Fljótum í Skagafjarðarsýslu. Nafnið er í Landnámu, “á Grindli” (Íslensk fornrit I:243).

Í sumum handritum stendur Grilli og eru dæmi frá 15. öld um þá mynd (Íslenskt fornbréfasafn IV:250). Myndin Grillir hefur verið algengust í mæltu máli fram á þennan dag. Nafnið telur Margeir Jónsson upphaflega hafa verið Grindill, sem getur merkt ‘vindur, stormur’ í fornum kveðskap enda sé þar “veðurnæmt mjög og byljasamt” (Heimar horfins tíma (1989), bls. 212).

Þórhallur Vilmundarson taldi nafnmyndina Grilli vera upphaflega og eiga við ‘rúst eða hól sem grillir í’ (Grímnir 3:87). Ásgeir Blöndal Magnússon taldi að nafnið Grindill ætti líklega við ‘sand- eða malarborinn jarðveg’ samanber lágþýska orðið grind ‘sandmöl’ (Íslensk orðsifjabók, bls. 278) og er það líklegasta skýringin.

Eðlileg breyting hefur orðið á nafninu í þágufalli, á Grindli > *Grinli > Grilli, samanber örnefnið *Brendlur > *Brenlur > Brellur á Vestfjörðum. (* merkir endurgerð nafnmynd).

Höfundur

Svavar Sigmundsson

Svavar Sigmundsson

fyrrv. forstöðumaður Örnefnastofnunar

Útgáfudagur

19.3.2007

Spyrjandi

Solveig Jóhannsdóttir

Efnisorð

Tilvísun

Svavar Sigmundsson. „Hvað þýðir orðið Grindill og hvaðan kemur það?“ Vísindavefurinn, 19. mars 2007. Sótt 25. apríl 2024. http://visindavefur.is/svar.php?id=6541.

Svavar Sigmundsson. (2007, 19. mars). Hvað þýðir orðið Grindill og hvaðan kemur það? Vísindavefurinn. Sótt af http://visindavefur.is/svar.php?id=6541

Svavar Sigmundsson. „Hvað þýðir orðið Grindill og hvaðan kemur það?“ Vísindavefurinn. 19. mar. 2007. Vefsíða. 25. apr. 2024. <http://visindavefur.is/svar.php?id=6541>.

Chicago | APA | MLA

Þessi síða notar vafrakökur Nánari upplýsingar

Ég samþykki
Spyrja

Sendu inn spurningu LeiðbeiningarTil baka

Hér getur þú sent okkur nýjar spurningar um vísindaleg efni.

Hafðu spurninguna stutta og hnitmiðaða og sendu aðeins eina í einu. Einlægar og vandaðar spurningar um mikilvæg efni eru líklegastar til að kalla fram vönduð og greið svör. Ekki er víst að tími vinnist til að svara öllum spurningum.

Persónulegar upplýsingar um spyrjendur eru eingöngu notaðar í starfsemi vefsins, til dæmis til að svör verði við hæfi spyrjenda. Spurningum er ekki sinnt ef spyrjandi villir á sér heimildir eða segir ekki nægileg deili á sér.

Spurningum sem eru ekki á verksviði vefsins er eytt.

Að öðru leyti er hægt að spyrja Vísindavefinn um allt milli himins og jarðar!

=

Senda grein til vinar

=

Hvað þýðir orðið Grindill og hvaðan kemur það?
Grindill er bær í Fljótum í Skagafjarðarsýslu. Nafnið er í Landnámu, “á Grindli” (Íslensk fornrit I:243).

Í sumum handritum stendur Grilli og eru dæmi frá 15. öld um þá mynd (Íslenskt fornbréfasafn IV:250). Myndin Grillir hefur verið algengust í mæltu máli fram á þennan dag. Nafnið telur Margeir Jónsson upphaflega hafa verið Grindill, sem getur merkt ‘vindur, stormur’ í fornum kveðskap enda sé þar “veðurnæmt mjög og byljasamt” (Heimar horfins tíma (1989), bls. 212).

Þórhallur Vilmundarson taldi nafnmyndina Grilli vera upphaflega og eiga við ‘rúst eða hól sem grillir í’ (Grímnir 3:87). Ásgeir Blöndal Magnússon taldi að nafnið Grindill ætti líklega við ‘sand- eða malarborinn jarðveg’ samanber lágþýska orðið grind ‘sandmöl’ (Íslensk orðsifjabók, bls. 278) og er það líklegasta skýringin.

Eðlileg breyting hefur orðið á nafninu í þágufalli, á Grindli > *Grinli > Grilli, samanber örnefnið *Brendlur > *Brenlur > Brellur á Vestfjörðum. (* merkir endurgerð nafnmynd).

...